ជម្លោះកម្ពុជា-ថៃ៖ ចិនបន្ទោសកេរ្តិ៍ដំណែលអាណានិគមលោកខាងលិចចំពោះជម្លោះ
ទីក្រុងប៉េកាំងថាខ្លួនគាំទ្រកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់អាស៊ានក្នុងការសម្របសម្រួល និងដំណោះស្រាយនយោបាយ 'ស្របតាមមាគ៌ាអាស៊ាន'
រដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសចិន លោក វ៉ាង យី បាននិយាយកាលពីថ្ងៃសុក្រថា ប្រទេសចិននឹងបន្តដើរតួជា "ស្ថាបនា" ក្នុងការជួយបន្ធូរបន្ថយភាពតានតឹងក្នុងតំបន់ ខណៈដែល កងទ័ពថៃ និងកម្ពុជាបានធ្វើការបាញ់ប្រហារគ្នា នៅតាមព្រំដែនសម្រាប់ថ្ងៃទីពីរ។
ក្នុងកិច្ចពិភាក្សាជាមួយ អគ្គលេខាធិការ អាស៊ាន លោក កៅ គឹមហួន នៅទីក្រុងប៉េកាំង លោក Wang បានស្តីបន្ទោសអាណានិគមលោកខាងលិចចំពោះជម្លោះ។
លោកបានប្រាប់កៅដែលមកពីប្រទេសកម្ពុជាថា៖ «ជម្លោះនិងការស្លាប់និងរបួសនៅតាមព្រំដែនកម្ពុជាថៃនាពេលថ្មីៗនេះគឺគួរឲ្យសោកស្ដាយ និងគួរឲ្យព្រួយបារម្ភ។
លោកបាននិយាយថា ប្រទេសចិនបានគាំទ្រកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងរបស់សមាគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ក្នុងការសម្រុះសម្រួល “និងលើកទឹកចិត្តដល់ការប្រើប្រាស់កិច្ចសន្ទនា ការពិគ្រោះយោបល់ និងដំណោះស្រាយនយោបាយស្របតាមមាគ៌ាអាស៊ាន”។
លោកបានបន្តថា ក្នុងនាមជាប្រទេសជិតខាងជាមិត្តរបស់ប្រជាជាតិទាំងពីរ ចិននឹងរក្សាជំហរ "យុត្តិធម៌ និងមិនលម្អៀង" ហើយនៅតែបន្តចូលរួមក្នុងកិច្ចខិតខំប្រឹងប្រែងដើម្បីបន្ធូរបន្ថយស្ថានការណ៍។
ប្រទេសចិន សហរដ្ឋអាមេរិក និងម៉ាឡេស៊ី ដែលជាម្ចាស់ផ្ទះអាស៊ាននៅឆ្នាំនេះ បានស្នើឱ្យបើកកិច្ចសន្ទនា ប៉ុន្តែប្រទេសថៃបានបដិសេធការផ្តល់ជូនការសម្រុះសម្រួលពីប្រទេសទីបី ដោយប្រាប់ Reuters កាលពីថ្ងៃសុក្រថា ចំណង់ចំណូលចិត្តរបស់ខ្លួនគឺសម្រាប់កិច្ចពិភាក្សាទ្វេភាគី។
អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសថៃ លោក Nikorndej Balankura បាននិយាយថា៖ «ខ្ញុំមិនគិតថា យើងមិនត្រូវការការសម្រុះសម្រួលពីប្រទេសទីបីនៅឡើយទេ»។
ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ប្រទេសថៃបើកចំហចំពោះសមាជិកអាស៊ានដែលគាំទ្រការវិលត្រឡប់ទៅកាន់ "ការចរចាទ្វេភាគីប្រកបដោយការស្ថាបនា" នេះបើយោងតាមក្រសួង។
នៅក្នុងបទសម្ភាសន៍នៅទីក្រុងញូវយ៉កកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ជាមួយទូរទស្សន៍រដ្ឋចិន CCTV ឯកអគ្គរដ្ឋទូតចិនប្រចាំអង្គការសហប្រជាជាតិ Fu Cong បាននិយាយថាទីក្រុងប៉េកាំងកំពុងជួយសម្រុះសម្រួលក្នុងជម្លោះ។
លោក Fu បាននិយាយថា "ប្រទេសចិនកំពុងដើរតួនាទីសម្រុះសម្រួល ដើម្បីជួយសម្រួលដល់ការទំនាក់ទំនងរវាងភាគីទាំងពីរ ហើយសង្ឃឹមថាស្ថានការណ៍នឹងមានស្ថិរភាពឱ្យបានឆាប់តាមដែលអាចធ្វើទៅបាន" ។
Fu ក៏បានជំរុញឱ្យប្រជាជាតិទាំងពីរ "អនុវត្តការអត់ធ្មត់" និង "ធ្វើឱ្យស្ថានការណ៍មានស្ថេរភាព" ។
អាស៊ានមានប្រពៃណីយូរអង្វែងក្នុងការដោះស្រាយការខ្វែងគំនិតគ្នាតាមមធ្យោបាយសន្តិវិធី ហើយយើងសង្ឃឹមថាសន្តិភាពនឹងមានជាថ្មីម្តងទៀតក្នុងករណីនេះ។
កងទ័ពថៃ និងកម្ពុជាបានប៉ះទង្គិចគ្នានៅតាមព្រំដែនរួមរបស់ខ្លួនកាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ ក្នុងការកើនឡើងដ៏ធំមួយដែលរួមមានការបាញ់កាំភ្លើងធំ និងគ្រាប់រ៉ុក្កែត។ ជម្លោះនេះបាននាំឱ្យមានការស្លាប់ជាច្រើននាក់ក្នុងរយៈពេល 24 ម៉ោង ដែលភាគច្រើនត្រូវបានគេជឿថាជាជនស៊ីវិល។
ប្រទេសថៃ និងកម្ពុជា មានជម្លោះព្រំដែនជាយូរមកហើយ ដែលជាចម្បងលើតំបន់ជម្លោះក្បែរប្រាសាទបុរាណ។ ការប៉ះទង្គិចគ្នាភ្លាមៗនេះ ត្រូវបានគេជឿថា ពាក់ព័ន្ធទៅនឹងការផ្ទុះគ្រាប់មីន នៅក្នុងតំបន់ដែលមានជម្លោះកាលពីថ្ងៃពុធ ដែលបានធ្វើឱ្យទាហានថៃប្រាំនាក់រងរបួស។
ប្រទេសថៃបានចោទកម្ពុជាពីការដាក់គ្រាប់មីនថ្មី ប៉ុន្តែកម្ពុជាបានច្រានចោលការចោទប្រកាន់នេះ ដោយនិយាយថា ឧបករណ៍នេះប្រហែលជាសំណល់ពីសង្គ្រាមស៊ីវិលដែលបានបញ្ចប់ក្នុងឆ្នាំ ១៩៧៥។
លោក Liu Zongyi មន្ត្រីជាន់ខ្ពស់នៅវិទ្យាស្ថាន Shanghai Institute for International Studies បាននិយាយថា ជម្លោះទំនងជានៅតែត្រូវបានរារាំង ដោយទាំងប្រទេសចិន និងអាស៊ានផ្តល់អាទិភាពដល់ស្ថិរភាពក្នុងតំបន់។
កាលពីដើមខែនេះ លោក Wang បានជួបពិភាក្សាជាមួយសមភាគីថៃ និងកម្ពុជា ក្នុងកិច្ចប្រជុំអាស៊ាន-ចិន នៅទីក្រុងគូឡាឡាំពួ។
នៅក្នុងជំនួបរបស់គាត់ជាមួយសមភាគីថៃ Maris Sangiampongsa លោក Wang បានសម្តែងក្តីសង្ឃឹមរបស់ទីក្រុងប៉េកាំងថា ភាគីទាំងពីរនឹងធ្វើសកម្មភាពដោយ "សុច្ឆន្ទៈចំពោះគ្នាទៅវិញទៅមក" និង "ដោះស្រាយបញ្ហាបានត្រឹមត្រូវតាមរយៈការសន្ទនា និងការពិគ្រោះយោបល់ជាមិត្តភាព"។
លោក Wang បានបន្ថែមថា ប្រទេសចិនមានបំណង "ដើរតួនាទីស្ថាបនា" ក្នុងការដោះស្រាយជម្លោះ។
នៅក្នុងកិច្ចពិភាក្សាដាច់ដោយឡែកមួយជាមួយឧបនាយករដ្ឋមន្ត្រីកម្ពុជា លោក ប្រាក់ សុខុន ដែលមានតួនាទីជារដ្ឋមន្ត្រីការបរទេសផងដែរ លោក Wang បានសង្កត់ធ្ងន់ថា ប្រទេសចិននឹង "រក្សាជំហរមិនលំអៀង យុត្តិធម៌ និងយុត្តិធម៌" ក្នុងការដោះស្រាយ "តម្រូវការរបស់ភាគីពាក់ព័ន្ធ"។
លោក Liu បានមានប្រសាសន៍ថា “បញ្ហានឹងត្រូវបានដោះស្រាយជាយថាហេតុតាមរយៈការទូត… ដោយសារទាំងថៃ និងកម្ពុជាជាសមាជិកអាស៊ាន ទាំងចិន និងអាស៊ាននឹងដើរតួនាទីយ៉ាងសកម្មក្នុងការសម្រុះសម្រួលបញ្ហានេះ”។
យោងតាមលោក Liu មានគុណសម្បត្តិនៅក្នុងទីក្រុងប៉េកាំងដែលដើរតួជាអ្នកសម្រុះសម្រួល ដោយសារតែប្រទេសនេះនៅជិតទាំងទីក្រុងបាងកក និងទីក្រុងភ្នំពេញ។
កាលពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍ អ្នកនាំពាក្យក្រសួងការបរទេសចិនលោក Guo Jiakun បាននិយាយថាទីក្រុងប៉េកាំងនឹង "ជំរុញការចរចាសន្តិភាពតាមរបៀបរបស់ខ្លួន" ដោយជំរុញឱ្យប្រទេសទាំងពីរ "ដោះស្រាយភាពខុសគ្នាដោយសមស្រប" ។
លោកបានបន្តថា៖ «យើងមានការព្រួយបារម្ភយ៉ាងខ្លាំងចំពោះការវិវត្តន៍នាពេលបច្ចុប្បន្ន ហើយសង្ឃឹមថាភាគីទាំងពីរនឹងដោះស្រាយបញ្ហាតាមរយៈការពិភាក្សានិងការពិគ្រោះយោបល់»។ “ចិនប្រកាន់ជំហរយុត្តិធម៌ និងមិនលម្អៀង ហើយនឹងបន្តជំរុញការចរចាសន្តិភាពតាមវិធីរបស់ខ្លួន”។
ចំពេលជម្លោះកាន់តែតានតឹងនេះ ស្ថានទូតចិនទាំងនៅប្រទេសថៃ និងកម្ពុជាបានចេញសេចក្តីណែនាំព្រមានពលរដ្ឋរបស់ខ្លួនកុំឲ្យចូលទៅជិតព្រំដែន។
យោងតាមក្រសួងការពារជាតិរបស់ប្រទេសថៃ មានការបាញ់ប្រហារគ្នានៅក្នុងតំបន់យ៉ាងហោចណាស់ចំនួនប្រាំមួយនៅតាមបណ្តោយព្រំដែនចាប់តាំងពីថ្ងៃព្រហស្បតិ៍។ កងទ័ពកម្ពុជាបាននិយាយថា ជម្លោះបានបន្តនៅថ្ងៃសុក្រ។
ប្រព័ន្ធផ្សព្វផ្សាយជាច្រើនបានរាយការណ៍ថាប្រទេសថៃបានធ្វើការវាយប្រហារតាមអាកាសដោយប្រើយន្តហោះចម្បាំង F-16 ដែលផលិតដោយសហរដ្ឋអាមេរិក។
ទោះបីជាប្រទេសថៃជាសម្ព័ន្ធមិត្តសន្ធិសញ្ញារបស់សហរដ្ឋអាមេរិកក៏ដោយ ក៏ទីក្រុងបាងកកបានទិញសព្វាវុធកាន់តែច្រើនឡើងក្នុងប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះពីប្រទេសចិន ដែលរក្សាទំនាក់ទំនងជិតស្និទ្ធជាមួយទាំងប្រទេសថៃ និងកម្ពុជាលើ វិស័យការពារជាតិ។
យោងតាមវិទ្យាស្ថានស្រាវជ្រាវសន្តិភាពអន្តរជាតិ Stockholm ប្រទេសថៃគឺជាអ្នកទិញអាវុធធំជាងគេទី 3 ពីប្រទេសចិន បន្ទាប់ពីប៉ាគីស្ថាន និងស៊ែប៊ី ដោយអាវុធរបស់ចិនមានចំនួនប្រហែល 44 ភាគរយនៃការនាំចូលយោធាសំខាន់ៗរបស់ខ្លួនក្នុងរយៈពេលប៉ុន្មានឆ្នាំថ្មីៗនេះ។
កម្ពុជាមិនត្រឹមតែជាប្រទេសទិញសព្វាវុធដ៏សំខាន់របស់ចិនទេ ប្រទេសទាំងពីរក៏បានបង្កើត ទំនាក់ទំនងការពារជាតិដ៏រឹងមាំផងដែរ។ ពួកគេបានធ្វើសមយុទ្ធយោធាជាច្រើនដងចាប់តាំងពីឆ្នាំ 2018 ដូចជាសមយុទ្ធនាគមាស ហើយទីក្រុងភ្នំពេញក៏ត្រូវបានគេរាយការណ៍ថាបានផ្តល់សិទ្ធិឱ្យចិនចូលទៅកាន់ មូលដ្ឋានទ័ពជើងទឹករាម ។
Comments
Post a Comment